จดหมายถึง ประธานคณะกรรมการนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ เรื่อง ขอส่งข้อมูลและข้อเสนอแนะประกอบการพิจารณายับยั้งการเปิดเสรีในภาคการเกษตร ป่าไม้และประมงภายใต้ความตกลงด้านการลงทุนอาเซียน (ACIA)

11 พฤศจิกายน 2552

เรื่อง ขอส่งข้อมูลและข้อเสนอแนะประกอบการพิจารณายับยั้งการเปิดเสรีในภาคการเกษตร ป่าไม้และประมงภายใต้ความตกลงด้านการลงทุนอาเซียน (ACIA)

สิ่งที่ส่งมาด้วย     

• เอกสารแนบ รายชื่อองค์กรที่คัดค้านการเปิดเสรีการลงทุนใน 3 สาขาภายใต้ ACIA

• เอกสารสรุปความคิดเห็น ข้อเท็จจริง และข้อเสนอแนะต่อกรณีคำชี้แจงของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (บีโอไอ)

เรียน ประธานคณะกรรมการนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ

มูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืน(ประเทศไทย) กลุ่มศึกษาข้อตกลงเขตการค้าเสรีภาคประชาชน(เอฟทีเอว็อทช์) เครือข่ายส่งเสริมการใช้สมุนไพรแห่งชาติ สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และองค์กร/เครือข่ายภาคประชาชนรวมทั้งสิ้น 104 องค์กรที่มีรายชื่อแนบท้ายจดหมายนี้มีความห่วงใยเป็นอย่างยิ่งในมติของที่ประชุม กนศ. เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2552 ที่ให้ไทยถอนข้อสงวนที่เคยกำหนดไว้ภายใต้ข้อตกลงเขตการค้าเสรี (AIA) ใน 3 สาขาที่สำคัญ ได้แก่ (1) การทำกิจการเพาะขยายหรือปรับปรุงพันธุ์พืช (2) การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และ (3) การทำป่าไม้จากป่าปลูก และมีเป้าหมายให้การเปิดเสรีมีผลใช้บังคับในปี พ.ศ. 2553

และตามที่จะมีการเลื่อนการประชุมของคณะกรรมการนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ (กนศ.) เพื่อพิจารณาเกี่ยวกับความตกลงการลงทุนอาเซียน (ACIA) จากวันที่ 19 พฤศจิกายน 2552 มาเป็นวันที่ 12 พฤศจิกายน 2552 นั้น มูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืนและเครือข่ายข้างต้นจึงขอนำเสนอข้อมูลและข้อเสนอแนะประกอบการประชุมและพิจารณาประเด็นดังกล่าวในการประชุม กนศ. ต่อไปนี้

1. ขอเรียกร้องให้คณะกรรมการนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศทบทวนการเปิดเสรีการลงทุนภาคการเกษตร โดยให้มีการเจรจาเพื่อนำรายการการลงทุน 3 สาขาคือ การทำประมง การทำป่าไม้จากป่าปลูก และการเพาะและขยายพันธุ์พืช และสาขาบริการที่เกี่ยวข้องไปไว้ในรายการอ่อนไหว (SL) เนื่องจากการเปิดเสรีดังกล่าวจะเกิดผลกระทบต่อเกษตรกรรายย่อย เอื้อประโยชน์ให้บรรษัทข้ามชาติขนาดใหญ่และต่างชาติเข้ามาใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ และสร้างแรงกดดันและสร้างความไม่เป็นธรรมในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรมากยิ่งขึ้น
2. องค์กรภาคประชาชนขอคัดค้านและประณามแนวทางการเดินหน้าเปิดเสรีใน 3 สาขาและสาขาบริการที่เกี่ยวข้องของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนและกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ ที่อ้างว่าให้หน่วยงานต่างๆจัดทำข้อสงวนเป็นมาตรการ หรือออกเป็นกฎหมายภายในแทน  เนื่องจากมาตรการใดๆก็ตามที่สร้างขึ้นใหม่จะขัดกับความตกลง ACIA (ตามมาตรา 9) และมาตรการหรือกฎหมายภายในเดิมที่มีอยู่หากขัดแย้งกับการเปิดเสรีก็จะถูกยกเลิกหรือถูกฟ้องร้องให้ยกเลิกในที่สุดอยู่ดี (เช่น พ.ร.บ.เลื่อยโซ่ยนต์ ในกรณีการปลูกป่า เป็นต้น) ทั้งนี้ไม่นับช่องโหว่ของกฎหมายและความย่อหย่อนของกฎหมายที่เรามีอยู่(ซึ่งถูกอ้างว่าจะสามารถป้องกันมิให้ต่างชาติเข้ามาลงทุนได้) หากรัฐบาลมีความจริงใจต่อเกษตรกรรายย่อยและชุมชนท้องถิ่นอย่างแท้จริง รัฐบาลจะต้องเจรจาให้มีการสงวนสาขาการลงทุนและการบริการที่เกี่ยวข้องให้ได้ประการเดียวเท่านั้น
3. การที่หน่วยงานของรัฐอ้างว่าจำเป็นต้องปฏิบัติตามพันธกรณีตามความตกลงเขตการลงทุนอาเซียน (AIA) ซึ่งลงนามเมื่อปี 2541 เป็นข้ออ้างที่ฟังไม่ขึ้น เนื่องจาก

• ประเทศอินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ยืนยันที่จะไม่เปิดเสรีการลงทุนใน 3 สาขาดังกล่าว รวมทั้งคงมาตรการที่ห้ามการลงทุนจากต่างชาติที่จะมีผลกระทบต่อความมั่นคงทางอาหารต่อประชาชนและประเทศของตน  ประเทศไทยควรร่วมมือกับประเทศอินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ซึ่งเป็นประเทศใหญ่และมีบทบาทสำคัญในการร่วมกันปกป้องผลประโยชน์ของประชาชนและของทุกประเทศในภูมิภาคนี้ไม่ให้ถูกคุกคามโดยกลุ่มทุนขนาดใหญ่
• ที่ผ่านมาประเทศไทยได้เคยเจรจาเพื่อให้การทำนาข้าวเป็นอาชีพสงวน และกนศ.เองก็มีความเห็นให้ไม่มีการเปิดเสรีในบางสาขา ซึ่งขัดต่อความตกลงแต่ก็สามารถดำเนินการเจรจาจนเป็นผลสำเร็จ การเดินหน้าเปิดเสรีของหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องโดยอ้างว่าเป็นพันธกรณีระหว่างประเทศที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ จึงเป็นการให้ข้อมูลที่ไม่ครบถ้วนต่อรัฐบาล สื่อมวลชน และประชาชนไทยทั้งประเทศ
• การลงนามเปิดเสรีการลงทุนเมื่อปี 2541 นั้นกระทำขึ้นโดยปราศจากการรับรู้ของคนส่วนใหญ่ในประเทศ อีกทั้งสถานการณ์โลกในปัจจุบันได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากเมื่อความมั่นคงด้านอาหาร ปัญหาสิ่งแวดล้อม และวิกฤติพลังงาน (ซึ่งเกี่ยวข้องอย่างยิ่งกับการลงทุนใน 3 สาขาดังกล่าว )ได้กลายเป็นวาระสำคัญของโลก รัฐบาลไทยต้องร่วมกับประเทศในอาเซียนเพื่อแก้ไขปัญหา ซึ่งขณะนี้รัฐบาลอินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ได้แสดงให้เห็นอย่างแจ้งชัดแล้วที่จะทบทวนความตกลงนี้

4. องค์กรภาคประชาชนได้รับทราบว่า มีกลุ่มบุคคลบางกลุ่มกำลังร่วมมือกับกลุ่มทุนที่จะประสงค์จะลงทุนในภูมิภาคชะลอการเจรจา ACIA ออกไปเรื่อยๆ เพื่อเปิดช่องให้มีการฟ้องร้องรัฐเพื่อให้มีการเปิดเสรี (เนื่องจากเมื่อความตกลง ACIA ไม่สามารถสรุปได้ตามเวลาที่กำหนด ความตกลง AIA ซึ่งกำหนดว่าจะมีการเปิดเสรีใน 3 สาขาในปี 2553 จะมีผลโดยอัตโนมัติแทน) ดังนั้นรัฐบาลจำเป็นต้องรีบดำเนินการเพื่อยื่นข้อสงวนการลงทุนใน 3 สาขาและสาขาบริการที่เกี่ยวข้องเอาไว้ก่อนต่อสำนักเลขาธิการอาเซียน และดำเนินการเจรจาเพื่อป้องกันการฟ้องร้องเอาไว้ก่อน

ดังนั้น รัฐบาลจึงควรใช้โอกาสนี้ในการปฏิรูปและสังคายนากระบวนการเจรจาของกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศเสียใหม่ โดยทำให้เกิดกระบวนการเจรจาที่มิให้การเจรจาการค้าแต่ละเรื่องเป็นความรับผิดชอบของข้าราชการเพียง 1-2 คน ดังกรณีที่เกิดขึ้นกับกรณีเปิดเสรีการลงทุนครั้งนี้

องค์กรที่ลงนามในท้ายจดหมายฉบับนี้จะยังคงติดตามการดำเนินงานของรัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และจะดำเนินการทุกวิถีทางเพื่อผลักดันให้มีการสงวนการลงทุนภาคการเกษตรใน 3 สาขาและสาขาบริการที่เกี่ยวข้องต่อไป ทั้งนี้เพื่อปกป้องอาชีพ วิถีชีวิต และปกป้องทรัพยากรธรรมชาติเพื่อประโยชน์สุขของประชาชนและประเทศชาติจนถึงที่สุด

จึงเรียนมาเพื่อทราบและโปรดพิจารณา

                                                                                ขอแสดงความนับถือ

                                                                                  ศาสตราจารย์ ระพี สาคริก
                                                                                ประธานมูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืน (ประเทศไทย)

• เอกสารแนบ 1: องค์กรและเครือข่ายทั่วประเทศที่ร่วมลงนามคัดค้านการเปิดเสรีการลงทุนภาคเกษตร ประมงและป่าไม้ภายใต้ ACIA จำนวน 104 องค์กร (ณ วันที่ 11 พฤศจิกายน 2552)

• เอกสารแนบ 2 :ความคิดเห็น ข้อเท็จจริง และข้อเสนอกรณีคำชี้แจง ของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน